من “اسماعیل سحاب” مدیر تیم دیجیتال مارکتینگ سحاب هستم. ما در این مقاله قصد داریم با ذکر مثال های واقعی برای اجرای بازاریابی پارتیزانی یا بازاریابی چریکی به شما کمک کنیم شیوه بازاریابی مورد نیاز خود را انتخاب کنید. علاوه براین به تعریف مفاهیم و اصطلاحات در این شیوه بازاریابی پرداخته ایم.
طبق بررسی های انجام شده توسط HubSpot، بیش از ۶۴٪ از کسب و کارهای کوچک از روش های بازاریابی خلاقانه مانند بازاریابی چریکی استفاده می کنند تا خود را از رقبا متمایز کنند.
در عصر حاضر که رقابت میان برندها شدیدتر از همیشه شده، روش های نوآورانه و کم هزینه برای دیده شدن بسیار ارزشمند هستند. یکی از این روش ها، بازاریابی چریکی یا بازاریابی پارتیزانی است. این سبک از بازاریابی، با ایده های خلاقانه و گاه غیرمنتظره، بدون نیاز به بودجه های کلان، توجه مخاطب را جلب می کند. با ما همراه باشید تا بدانید بازاریابی پارتیزانی یا بازرایابی چریکی چیست و چرا امروز بیش از همیشه اهمیت دارد؟
مفهوم بازاریابی پارتیزانی یا بازاریابی چریکی چیست؟
بازاریابی پارتیزانی یا بازاریابی چریکی یک روش بازاریابی است که با بودجه کم، ایده های خلاقانه و اجرای غیرمتعارف، تلاش می کند توجه مخاطب را در کمترین زمان ممکن جلب کند. این شیوه برخلاف تبلیغات سنتی، به جای اتکا بر تکرار پیام، روی “شگفت زده کردن” و درگیر کردن احساسی مخاطب تمرکز دارد. هدف اصلی این بازاریابی، ایجاد اثری ماندگار در ذهن مشتری با کمترین هزینه است.
طبق آمار GlobalWebIndex، کمپین های بازاریابی چریکی می توانند تا ۳۰٪ بیشتر از کمپین های سنتی نرخ درگیری (engagement rate) ایجاد کنند.
تاریخچه پیدایش بازاریابی چریکی
بیایید تا باهم نگاهی به ریشه های تاریخی و فلسفه پشت بازاریابی چریکی از جنگ تا برندینگ بیاندازیم. اصطلاح “پارتیزانی یا چریکی” از تاکتیک های جنگ های نامنظم گرفته شده است. در این نوع جنگ ها، نیروها در گروه های کوچکی با منابع محدود تقسیم بندی می شدند و از روش های غیرمنتظره و حمله های سریع استفاده می کردند. حمله چریکی در بازاریابی نیز دقیقا بر همین اصل استوار است:
- حمله سریع
- تاثیرگذار و کم هزینه به ذهن مخاطب.
نکته: این نوع بازاریابی با تغییر فضای عادی به یک تجربه متفاوت، سعی دارد برندسازی را به سطحی فراتر از تبلیغ برساند.
تفاوت بازاریابی چریکی با بازاریابی سنتی و دیجیتال
بازاریابی سنتی بیشتر به تبلیغات پرهزینه و گسترده مثل تلویزیون و بیلبورد متکی است؛ اما بازاریابی چریکی بر خلاقیت، غافلگیری و تاثیرگذاری عمیق با بودجه محدود تمرکز دارد. در بازاریابی دیجیتال، ابزارهای آنلاین مثل گوگل و شبکه های اجتماعی کاربرد دارد؛ اما بازاریابی چریکی می تواند آفلاین، آنلاین یا ترکیبی از هر دو باشد و هدفش این است که با یک ایده خلاقانه، احساسات مخاطب را برانگیزد و در ذهن او ماندگار شود.
برخلاف روش های سنتی و دیجیتال که مخاطب را هدف قرار می دهند، بازاریابی چریکی اغلب باعث می شود مخاطب خودش پیام را کشف کند و این، قدرت اثرگذاری آن را چندبرابر می کند.
در جدول زیر تفاوت های اصلی این روش ها را مشاهده می کنید:
| ویژگی ها | بازاریابی چریکی | بازاریابی سنتی | بازاریابی دیجیتال |
| بودجه مورد نیاز | پایین | بالا | متوسط |
| سبک اجرا | خلاقانه، غیرمنتظره | رسمی و روتین | داده محور و برنامه ریزی شده |
| محل اجرا | خیابان، فضاهای عمومی | رسانه های سنتی مثل تلویزیون | فضای آنلاین و شبکه های اجتماعی |
| تمرکز اصلی | تأثیر احساسی و شوک فرهنگی | تکرار پیام | هدف گذاری و تحلیل دقیق |
مثال های واقعی برای انواع بازاریابی پارتیزانی یا بازاریابی چریکی
بازاریابی چریکی یک روش خلاقانه و منعطف است که با توجه به هدف کسب و کار، محل اجرا و نوع مخاطب می تواند در قالب های مختلفی پیاده سازی شود. در ادامه با مثال هایی با مهم ترین مدل های بازاریابی چریکی در دنیای واقعی آشنا می شوید:
- بازاریابی کمینی (Ambush Marketing)
در این روش، برند بدون اینکه به طور رسمی حامی مالی یک رویداد باشد، خودش را به آن رویداد گره می زند. یعنی از شور و حال یا دیده شدن اون مناسبت استفاده می کند، بدون اینکه هزینه اسپانسر بدهد.
مثال واقعی:
در زمان برگزاری جام جهانی فوتبال، یک فروشگاه پوشاک در تهران بنرهایی نصب کرد با شعار:
«با پیراهن تیم ملی، تا فینال!»
در حالی که اصلا هیچ ارتباطی با فدراسیون یا تیم ملی نداشت. اما مردم چون درگیر فضا بودن، استقبال زیادی از تخفیف های این برند کردند. این یعنی حمله چریکی به یک رویداد رسمی، بدون پرداخت پول اسپانسرینگ.
- بازاریابی محیطی (Ambient Marketing)
ایده این روش این است که با استفاده خلاقانه از فضاهای عمومی، مخاطب را شگفت زده کنیم. یعنی جایی که مردم انتظار دیدن تبلیغ ندارند، یک پیام جذاب قرار دهیم.
مثال واقعی:
برند کیت کت، نیمکت هایی به شکل شکلات طراحی کرد و در سطح مناطق مورد نظرش برای تبلیغات نصب کرد. این باعث جلب توجه مردم، وایرال شدن و عکس گرفتن با این نیمکت ها شد.
- بازاریابی ویروسی (Viral Marketing)
در این سبک، یک محتوا (ویدیو، عکس، جمله خاص یا چالش) تولید می شود که قابلیت پخش سریع و داوطلبانه توسط مردم را دارد. معمولا این محتواها بامزه، عجیب، احساس برانگیز یا جنجالی هستند.
مثال ایرانی:
استارتاپ باسلام با ساخت یک سری ویدیوی طنز با محوریت بازارهای سنتی و مقایسه با بازار آنلاین، باعث شد محتواهاش دست به دست بین کاربران بچرخه و برندش در مدت کوتاهی به خوبی شناخته بشه.
- بازاریابی خیابانی (Street Marketing)
در این روش، برند به جای تبلیغات سنتی، به طور مستقیم وارد فضاهای شهری مثل خیابان، ایستگاه مترو یا پیاده روها می شود و یک اجرای متفاوت و جلب توجه انجام می دهد.
مثال واقعی:
کمپین لِندو در میدان ولیعصر تهران، با نصب المان های بزرگ و خاص در کنار ورودی مترو، فضای اطرافو به صحنه تبلیغی خلاقانه تبدیل کرد. این کار باعث شد افراد توقف کنن، عکس بگیرن و درباره برند کنجکاو بشن.
- بازاریابی تجربی (Experiential Marketing)
در این نوع، برند تلاش می کنه تجربه ای خاص و مستقیم برای مخاطب بسازد. یعنی مخاطب فقط تماشاچی نیست؛ خودش وارد ماجرا می شود و محصول یا خدمات را امتحان می کند.
مثال واقعی:
برند بستنی دومینو در چند مرکز خرید، غرفه هایی راه اندازی کرد که مردم می تونستن طعم های مختلف رو رایگان تست کنن. در کنارش، مسابقه های خنده دار و سرگرم کننده هم اجرا می شد که مخاطب درگیر تجربه می شد، نه فقط مصرف.
- بازاریابی مخفی (Stealth Marketing)
در این سبک، تبلیغ به صورت غیر مستقیم انجام می شود، طوری که مخاطب متوجه نمی شود با یک تبلیغ روبرو شده است. معمولا در فیلم ها، شبکه های اجتماعی یا رویدادها، فردی بدون اینکه موضوع اصلی ویدیو تبلیغ برند باشد، محصولی را تعریف کرده یا استفاده می کند.
مثال ایرانی:
در یک برنامه زنده اینترنتی، بازیگر مهمانی در حال استفاده از یک گوشی خاص بود و چند بار اشاره کرد که چقدر سریع و خوش دسته. اما تا اواخر برنامه هیچ اسمی از لوگو به میان نیامد. بیننده ناخودآگاه تا پایان برنامه کنجکاو بود که بفهمه اون گوشی چی بود، و همین یعنی یک تبلیغ موفق چریکی بدون تبلیغ رسمی!
مزایا و معایب بازاریابی چریکی برای واقع بینی قبل از اقدام
مزایا:
- کم هزینه بودن: مناسب کسب و کارهای کوچک و استارتاپ ها.
- اثرگذاری بالا: به دلیل خاص بودن، در ذهن مخاطب ماندگار می شود.
- تقویت وایرال شدن محتوا: قابلیت پخش سریع در شبکه های اجتماعی.
- تمایز از رقبا: اجرای خلاقانه باعث ایجاد تفاوت محسوس می شود.
معایب:
- ریسک بالا: ممکن است مخاطب متوجه هدف کمپین نشود یا سوء تفاهم ایجاد شود.
- پیش بینی ناپذیر بودن نتیجه: عملکرد کمپین گاهی خارج از کنترل برند است.
- احتمال بازخورد منفی: اگر درست اجرا نشود، باعث اعتراض یا سوء برداشت می شود.
نحوه طراحی استراتژی بازاریابی چریکی
برای طراحی و اجرای یک کمپین چریکی موفق، باید به صورت گام به گام عمل کرد:
- شناخت مخاطب هدف: بدانید مخاطب شما کیست، چه چیزی برایش جالب است و کجا حضور دارد.
- انتخاب محل و رسانه مناسب: محل اجرای کمپین باید در دسترس مخاطب باشد؛ مثل مترو یا فضای اینستاگرام.
- طراحی ایده خلاقانه: چیزی که مخاطب ندیده باشد. ساده، تاثیرگذار و قابل اجرا.
- ارزیابی ریسک و بودجه: باید همه سناریوهای ممکن را پیش بینی و منابع را مدیریت کنید.
- نحوه سنجش اثرگذاری کمپین: از KPIهای مشخص مثل بازدید، نرخ مشارکت، افزایش فروش یا ترافیک سایت استفاده کنید.
مثال بازاریابی چریکی در ایران و جهان
نمونه های بین المللی:
- IKEA – تجربه واقعی در فضای عمومی: IKEA برای نمایش کیفیت و راحتی مبلمان خود، صندلی و مبل هایش را در ایستگاه های اتوبوس شهرهای بزرگ قرار داد. این اقدام ساده و خلاقانه، باعث تجربه مستقیم محصول توسط مخاطبان شد، بدون نیاز به مراجعه به فروشگاه.
- Red Bull – پرش از مرز فضا: ردبول با حمایت از “فلیکس باومگارتنر” برای پرش آزاد از استراتوسفر، یک کمپین عظیم و تاریخی ساخت. این اتفاق نه تنها از لحاظ علمی و انسانی جذاب بود، بلکه با برند ردبول گره خورد تا حس ماجراجویی و هیجان را تداعی کند.
نمونه های موفق ایرانی:
- اسنپ – کمپین «راننده محترم»: این کمپین با هدف ارتقاء فرهنگ تعامل میان راننده و مسافر اجرا شد. استفاده از پیام های مودبانه، بسته های آموزشی و حتی نصب استیکر در خودروها، باعث جلب توجه عمومی و بازخورد مثبت شد.
- دیجی کالا – جمعه سیاه در مترو تهران: دیجی کالا برای اطلاع رسانی درباره تخفیف های بزرگ جمعه سیاه، از تبلیغات خلاقانه در ایستگاه های مترو بهره برد. طراحی فضاسازی هایی با حال و هوای جمعه سیاه باعث درگیر شدن مردم و افزایش ترافیک سایت شد.
- کوکاکولا – دستگاه در آغوش بگیر (Hug Me Machine): دستگاه نوشابه ای که به جای پول، با یک آغوش کار می کرد. این کمپین در دانشگاه های آسیا اجرا شد و احساسات مثبت زیادی به برند گره زد.
- چی توز – کمپین «میمون»: در ایران، چی توز با استفاده از کاراکترهای کارتونی میمون و لحن طنز در بیلبوردها و فضای مجازی، موفق شد ذهن مخاطب را درگیر کند و حتی باعث تولید محتوا توسط خود کاربران شد.
بازاریابی چریکی در ورزش چیست و چطور عمل می کند؟
- اسپانسری غیررسمی: برندهایی که در اطراف یک رویداد ورزشی تبلیغ می کنند بدون قرارداد رسمی.
- تبلیغات چریکی در استادیوم ها: مثل نمایش خلاقانه لوگو روی بالن یا تی شرت هواداران.
- ارتباط احساسی با طرفداران: راه اندازی چالش یا کمپین های احساسی مثل حمایت از تیم ملی در کوپا توسط
معرفی کتاب بازاریابی چریکی برای یادگیری بیشتر
- کتاب Jay Conrad Levinson: بنیانگذار مفهوم Guerrilla Marketing که راهکارهای واقعی برای برندهای کوچک ارائه می دهد.
- کتاب “تبلیغات خلاقانه با بودجه محدود”: ترجمه شده در ایران که نمونه های داخلی هم در آن آمده است.
دانلود منابع کاربردی بازاریابی چریکی pdf برای اجرا و آموزش
در ادامه این مقاله را می توانید به صورت منبع رایگان برای یادگیری بیشتر در قالب PDF دانلود کنید:
- فایل PDF راهنمای جامع بازاریابی چریکی
آیا بازاریابی چریکی برای کسب و کار شما مناسب است؟
اگر بودجه محدودی دارید اما مشتاقید در بازار شلوغ امروز متفاوت و تاثیرگذار ظاهر شوید، بازاریابی چریکی می تواند یکی از هوشمندانه ترین انتخاب های شما باشد. این روش بازاریابی به جای تکیه بر بودجه های سنگین، از خلاقیت، شناخت دقیق مخاطب و اجرای ایده هایی متفاوت بهره می برد که می تواند در ذهن مشتری حک شود و باعث وایرال شدن برند شما شود.
البته، طراحی و اجرای موفق یک کمپین چریکی نیاز به درک عمیق از بازار، روانشناسی مخاطب، و استفاده هوشمندانه از کانال های ارتباطی دارد. اگر می خواهید کمپینی طراحی کنید که نه تنها دیده شود، بلکه واکنش برانگیزد و به رشد واقعی کسب و کارتان منجر شود، تیم ما در آژانس مارکتینگ سحاب آماده است تا همراهتان باشد.
ما در دیجیتال مارکتینگ سحاب، از ایده پردازی تا اجرای کمپین های بازاریابی چریکی، کنارتان هستیم. با تحلیل دقیق بازار هدف، طراحی کمپین های خلاقانه و پایش اثربخشی آنها، به شما کمک می کنیم تا بدون صرف هزینه های سنگین، بیشترین بازدهی را تجربه کنید.
اگر دوست دارید برندتان با یک حرکت خلاقانه، در ذهن ها ماندگار شود، همین حالا با ما تماس بگیرید.
به سحاب اعتماد کنید تا از دل محدودیت ها، فرصت بسازید.
سوالات متداول درباره بازارایابی چریکی
1- آیا بازاریابی چریکی فقط برای برندهای کوچک مناسب است؟
نه، برندهای بزرگ هم از این روش برای ایجاد کمپین های خاص و وایرال استفاده می کنند.
2- مهم ترین عامل موفقیت در بازاریابی چریکی چیست؟
خلاقیت و شناخت دقیق مخاطب، کلید اصلی موفقیت در این نوع بازاریابی است.
3- آیا اجرای بازاریابی چریکی در ایران ممکن است؟
بله، بسیاری از برندهای ایرانی با خلاقیت، کمپین های موفق اجرا کرده اند. مثل کمپین های مترو یا اینستاگرامی برندهایی مانند دیجی کالا و باسلام.